ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ΙΑΤΡΟ
Εμμανουήλ Πετρόπουλο
για θέματα σχετικά με διαγνωστικές εξετάσεις Υπερήχων, Triplex και Παρακεντήσεις θυρεοειδούς US FNAC
Παρακέντηση - Βιοψία με λεπτή βελόνα (FNA) Θυρεοειδούς - Τραχήλου
Η παρακέντηση με λεπτή βελόνα βιοψία (FNA) του θυρεοειδούς αδένα είναι μια αποτελεσματική εξέταση που γίνεται προκειμένου να διαγνωστεί αν ένας όζος του θυρεοειδούς είναι ή όχι κακοήθης. Η εξέταση είναι σχετικά απλή, ανώδυνη και συνήθως διαρκεί λιγότερο από 20 λεπτά. Οι επιπλοκές είναι σπανιώτατες και μπορεί να περιλαμβάνουν αιμορραγία ή λοίμωξη. Τα αποτελέσματα δίδονται σύντομα (στο ιατρείο μας δίδονται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, εντός 24 ωρών) και βοηθούν στο να αποφασιστεί αν ο ασθενής θα αντιμετωπισθεί χειρουργικά ή με συντηρητική αγωγή.
Πώς γίνεται;
Στην αρχή γίνεται λεπτομερές υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς και κάθε όζος αξιολογείται για την πιθανότητα παρουσίας ή όχι κακοήθειας. Στο ιατρείο μας χρησιμοποιούμε τις πλέον σύγχρονες τεχνικές (μελέτη αιμάτωσης, ελαστογραφία) που συμπληρώνουν το συμβατικό υπερηχογράφημα και μας πληροφορούν όχι μόνο για την πιθανότητα ή όχι παρουσίας κακοήθειας, αλλά και για το σημείο του όζου που είναι το πλέον ύποπτο.
Ταυτόχρονα με το υπερηχογράφημα εκτελείται και χαρτογράφηση , δηλ. εκτός απο τον θυρεοειδή εξετάζεται όλος ο τράχηλος με σκοπό την ανεύρεση τυχόν λεμφαδένων στους οποίους υπάρχει υπόνοια διήθησης (μετάσταση). Ετσι επιτυγχάνεται λήψη υλικού απο όλα τα ύποπτα σημεία, στην ίδια χρονική στιγμή και αποφεύγονται επανεξετάσεις που μπορεί να καθυστερήσουν ενδεχόμενη χειρουργική επέμβαση.
Όζος θυρεοειδούς όπως φαίνεται στο υπερηχογράφημα.
Μελέτη αγγείωσης του όζου με έγχρωμο Doppler. φαίνεται σημαντικά αυξημένη αιμάτωση.
Ελαστογραφία του όζου. Φαίνεται σκληρός ( Μπλέ περιοχές) σχεδόν σε όλη του την έκταση. Επιλέγουμε τις σκληρές περιοχές για παρακέντηση.
Στη συνέχεια μια πολύ λεπτή βελόνα (λεπτότερη απο αυτή της αιμοληψίας) καθοδηγείται σε συγκεκριμένες περιοχές του όζου, απο όπου και αναρροφώνται κύτταρα τα οποία στη συνέχεια αποστέλλονται για κυτταρολογική εξέταση ή σε ειδικές περιπτώσεις για προσδιορισμό δεικτών (Θυρεοσφαιρίνης κλπ), ή για μελέτη μεταλλάξεων σε συγκεκριμένα γονίδια.
Η βελόνα της παρακέντησης φαίνεται σαν άσπρη γραμμή που συλλέγει υλικό απο διάφορα σημεία του όζου .
Στην κυτταρολογική εξέταση αποδείχθηκε θηλώδες καρκίνωμα
Ειναι η εξέταση επώδυνη;
Οχι. Η εξέταση είναι εντελώς ανώδυνη και για τον λόγο αυτό δεν είναι απαραίτητο να γίνει τοπική αναισθησία. Σε άτομα όμως τα οποία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα, ή σε μικρά παιδιά, καλό είναι να τοποθετηθεί ειδική αναισθητική κρέμα (Emla), μία ώρα περίπου πριν την προγραμματισμένη εξέταση.
Χρειάζεται προετοιμασία;
Η μόνη προετοιμασία που χρειάζεται είναι σε εξεταζόμενους που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα αντιπηκτικά φάρμακα πρέπει να διακόπτονται. Το πόσες ημέρες πρίν πρέπει να γίνει η διακοπή, εξαρτάται απο το φάρμακο που λαμβάνετε, πάντα όμως σε συνεννόηση με τον κλινικό ιατρό που το έχει χορηγήσει.
Σε άτομα που δεν λαμβάνουν αντιπηκτικά δεν χρειάζεται καμμία απολύτως προετοιμασία.
Κατά την επίσκεψη σας στο ιατρείο θα πρέπει να προσκομίσετε το παραπεμπτικό του ιατρού σας, καθώς και προηγούμενες εξετάσες (Υπερηχογράφημα , σπινθηρογράφημα κλπ) .
Ποιες επιπλοκές μπορεί να συμβούν;
Σε κάποιους ασθενείς μπορεί να υπάρξει ήπιος πόνος στην περιοχή για λίγες ώρες μετά την παρακέντηση, ο οποίος μπορεί να αντιμετωπισθεί με ήπια αναλγητικά (Depon) ή τοποθέτηση παγοκύστης στην περιοχή. Ο κίνδυνος αιμορραγίας, λοίμωξης ή σχηματισμού κύστεων, είναι εξαιρετικά σπάνιος. Τέλος, περίπτωση διασποράς καρκινικών κυττάρων σε περιπτώσεις κακοήθων όζων δεν έχει αναφερθεί στη βιβλιογραφία.
Σε περίπτωση που αισθανθείτε επίμονο πόνο στην περιοχή, ή οποιαδήποτε άλλη ενόχληση μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας.
Τι περιμένουμε απο την κυτταρολογική εξέταση;
Τα κύτταρα που αναρροφώνται, επιστρώνονται σε γυάλινη αντικειμενοφόρο πλάκα, χρωματίζονται και εξετάζονται από έμπειρο, ειδικό κυτταρολόγο ο οποίος και θα καθορίσει εάν υπάρχουν ή όχι στοιχεία κακοήθειας. Σε ένα ποσοστό 5-10% το αποτέλεσμα μπορεί να μην είναι διαγνωστικό (είτε λόγω παρουσίας μεγάλης ποσότητας αίματος στο δείγμα, είτε λόγω απουσίας κυττάρων). Στο εργαστήριό μας, πριν ο εξεταζόμενος εγκαταλείψει το εξεταστήριο, το υλικό χρωματίζεται με ταχεία χρώση και ελέγχεται αν είναι επαρκές ή όχι. Με τον τρόπο αυτό, τα μη διαγνωστικά αποτελέσματα είναι μηδενικά.
Τα αποτελέσματα κατηγοριοποιούνται από τον κυτταρολόγο ως καλοήθη, κακοήθη ή ύποπτα. Σε ένα ποσοστό 2-3% ενδέχεται να υπάρχουν ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα, δηλαδή η εξέταση να δείξει ότι όζος είναι καλοήθης ενώ στην πραγματικότητα υπάρχει κακοήθεια. Τέλος τα ποσοστά ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων, δηλαδή η εξέταση να δείξει ότι όζος είναι κακοήθης ενώ στην πραγματικότητα υπάρχει καλοήθεια, είναι ελάχιστα.
Ποιές άλλες εξετάσεις μπορεί να γίνουν στο υλικό της παρακέντησης;
Το υλικό που λαμβάνεται από την κατευθυνόμενη παρακέντηση εκτός από την κυτταρολογική εξέταση μπορεί να αποσταλεί προκειμένου να μετρηθούν τα επίπεδα διαφόρων ορμονών (π.χ. θυρεοσφαιρίνης, παραθορμόνης, κ.α.). Με τον τρόπο αυτό λαμβάνουμε πληροφορίες για την πιθανότητα υποτροπής καρκίνου σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε θυρεοειδεκτομή, την παρουσία διηθημένων λεμφαδένων στον τράχηλο, ή παρουσία αδενωμάτων του παραθυρεοειδούς.
Το υλικό που λαμβάνουμε μπορεί επίσης να αποσταλεί για να προσδιορισθεί η παρουσία μεταλλάξεων στα γονίδια κυττάρων του όζου (π.χ. μετάλλαξη γονιδίου BRAF V600E) ώστε να εκτιμηθεί η παρουσία ή όχι επιθετικών μορφών καρκίνου.
Ποιοί παράγοντες επηρεάζουν την επιτυχία της εξέτασης ;
Καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία της παρακέντησης είναι η εμπειρία του ιατρού που την εκτελεί . Η λήψη του υλικού θα πρέπει να γίνεται όχι μόνο απο τον μεγαλύτερο όζο , αλλά απο όλους τους όζους και λεμφαδένες που με βάση το υπερηχογράφημα παρουσιάζουν υπόνοια κακοήθειας. Η χρήση των νεώτερων τεχνικών ( έγχρωμη υπερηχογραφία , ελαστογραφία) επιτρέπει σε έμπειρα χέρια την λήψη υλικού απο τις περιοχές εκείνες του όζου που μπορεί να ανευρίσκονται τα καρκινικά κύτταρα κι έτσι τα ποσοστά των ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων να μειωθούν σημαντικά .
Η παρουσία κυτταρολόγου στον χώρο της παρακέντησης ( on site) , και η άμεση μελέτη του δείγματος με ταχεία χρώση , μας δίδει την δυνατότητα να μελετήσουμε την καταλληλότητα και επάρκεια του υλικού και να αποφασίσουμε την ίδια στιγμή αν θα πρέπει να λάβουμε υλικό και απο άλλες περιοχές , χωρίς ο εξεταζόμενος να υποβάλεται σε επανάληψη της εξέτασης σε δεύτερο χρόνο , με ότι αυτό συνεπάγεται σε άγχος , έξοδα και περιττές μετακινήσεις .
Στο ιατρείο μας με την μεγάλη μας εμπειρία στην παρακέντηση του θυρεοειδούς (πάνω απο 100.000 ασθενείς) και την άμεση και ταχεία εξέταση του υλικού απο εμπειρότατο κυτταρολόγο , τα ποσοστά μη διαγνωστικών και ψυδώς αρνητικών αποτελεσμάτων είναι σχεδόν μηδενικά.
Ποια η διαφορά της κατευθυνόμενης απο την απλή παρακέντηση;
Μέχρι την εισαγωγή της υπερηχογραφίας στην κλινική πράξη, η παρακέντηση γινόταν με τυφλή μέθοδο, και μόνο σε περιπτώσεις όπου υπήρχε κάποιο ψηλαφητό μόρφωμα. Οι υπέρηχοι μπορούν να απεικονίσουν σε πραγματικό χρόνο ( Real time), όχι μόνο την παρουσία της βελόνας παρακέντησης σε όλο της το μήκος, την κίνησή της, αλλά και τη σχέση της με παρακείμενα όργανα. Με αυτές τις δυνατότητες που μας προσφέρουν οι υπέρηχοι, έγινε πλέον δυνατή η καθοδήγηση βελόνας και παρακέντηση όζων ή άλλων μορφωμάτων που:
- Είναι πολύ μικροί σε μέγεθος , και συνεπώς είναι αδύνατον να ψηλαφηθούν. ( Δείτε κλινική περίπτωση 4 )
- Εχουν περιοχές πολύ ύποπτες για παρουσία κακοήθειας ( π.χ. μικροαποτιτανώσεις ).
- Βρίσκονται σε μεγάλο βάθος.
- Εφάπτονται με αγγεία για τα οποία υπάρχει μεγάλος κίνδυνος τραυματισμού τους.( Δείτε κλινική περίπτωση 4 )
- Ειναι κυστικοί , προκειμένου να διαπιστώσουμε την πλήρη εκκένωση του υγρού. ( Δείτε κλινική περίπτωση 3 )
ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ
Κλινική Περίπτωση 3. Πλήρης παροχέτευση κυστικού όζου του θυρεοειδούς
Περιγράφεται περίπτωση ασθενούς ο οποίος υπεβλήθη σε παροχέτευση κυστικού όζου και εν συνεχεία έγχυση αλκοόλης με πολύ καλή ανταπόκριση.
Περισσότερα
Κλινική Περίπτωση 4. Παρακέντηση πολύ μικρού όζου και λεμφαδένα που εφάπτονται με μεγάλα αγγεία.
Περιγράφεται περίπτωση ασθενούς η οποία υπεβλήθη σε παρακέντηση πολύ μικρού όζου του θυρεοειδούς και πολύ μικρού τραχηλικού λεμφαδένα οι οποίοι εφάπτονται με μεγάλα αγγεία.
Περισσότερα
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Λειτουργία του ιατρείου κατα την διαρκεια της πανδημίας Covid-19
Στα πλαίσια της νέας πραγματικότητας που διαμόρφωσε η επιδημία του κορωνοϊού, έχουμε λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη λειτουργία του ιατρείου, με στόχο την προστασία της υγείας, τόσο των εξεταζομένων όσο και του προσωπικού.
Περισσότερα
Όζος του Θυρεοειδούς Αδένα
Τι είναι ο όζος του θυρεοειδή;
Ο όρος όζος αναφέρεται στη μη φυσιολογική ανάπτυξη των κυττάρων του θυρεοειδή, τα οποίασχηματίζουν μία μάζα μέσα στον αδένα. Αν και η συντριπτική πλειοψηφία των όζων είναικαλοήθεις, ένα μικρό ποσοστό ( περίπου 10%) περιέχουν κακοήθη κύτταρα (καρκίνος του θυρεοειδή).
Περισσότερα
Συσχετίζεται ο καρκίνος του θυρεοειδούς με τον καρκίνο του μαστού;
Πολλές πρόσφατες έρευνες δείχνουν μια πιθανή συσχέτιση μεταξύ καρκίνου του μαστού και του θυρεοειδούς. Σε γυναίκες με ιστορικό καρκίνου του μαστού, ο κίνδυνος για ανάπτυξη καρκίνου του θυρεοειδούς είναι αυξημένος και αντίστροφα ένα ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.
Περισσότερα
